Ономаст ғалым Валентина Попованың туғанына 100 жыл!

2023 жылғы 20 наурызда Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетінің «Тұмар» ғимаратында ономаст ғалым, Қазақстан топонимиясын зерттеуші, 2 томдық "Қазақстанның географиялық атауларының сөздігінің" авторы, Шымкент қаласының Құрметті азаматы, филология ғылымдарының докторы, профессор Валентина Попова атындағы дәрісхананың ашылу салтанаты өтті.

Салтанатты рәсімге университет ректоры Гүлжан Сүгірбаева мен филология факультетінің ұжымы, ғалым-ұстаздың жақындары мен шәкірттері қатысты.

Попова Валентина Николаевна 1923 жылы Павлодарда дүниеге келген. 1944 жылы Павлодар қаласының орта мектебінде бастауыш сынып мұғалімі, тарих пәнінің оқытушысы болып жұмыс істеді. 1946 жылы Карело-фин университетін үздік бітіргеннен кейін Павлодар және Шымкент педагогикалық училищелерінде, Ташкент облысының жоғарғы Шыршық ауданындағы орта мектепте орыс тілі мен әдебиетінен сабақ берді, Оңтүстік Қазақстан облысы Сарыағаш ауданы орта мектебінің оқу бөлімін басқарды.

1953 жылы Шымкент мұғалімдер институтына аға оқытушы болып қабылданды және оның бүкіл кейінгі өмірі мен ғылыми-педагогикалық қызметі осы оқу орнымен байланысты өтті. Кафедрада аға оқытушылықтан бастап (1953-1966), доцент (1967), орыс тілі кафедрасының меңгерушісі (1973-1978), орыс тілі кафедрасының доценті (1979-1998), орыс тілі кафедрасының профессоры (1998-2009) қызметтерін атқарды.

1966 жылы В. Н. Попова филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін "Павлодар облысының Гидронимиясы", 1997 жылы филология ғылымдарының докторы ("Қазақстан топонимдерінің құрылымдық – семантикалық табиғаты") диссертациясын қорғады. 2003 жылы ҚР БҒМ ЖАК оған профессор ғылыми атағын берді. В. Н. Попованың ғылыми қызығушылықтары ономастика мен топонимиканы зерттеумен байланысты болды. Ол жыл сайын халықаралық, республикалық және университетаралық ғылыми-теориялық конференциялар мен симпозиумдарға қатысты.

Профессор В. Н Попова 60-тан астам ғылыми мақалалардың, монографияның, сөздіктің және екі оқу-әдістемелік құралдардың авторы. Оның ішінде:" ЖОО-дағы лингвистикалық өлкетанудың тәрбиелік рөлі", "ескі славян тілінің фонетикасы бойынша АОС-ты лингвистикалық қамтамасыз ету" (Шымкент-Минск), "ескі славян тілі" (филология студенттеріне арналған оқу-әдістемелік құрал), "Қазақстанның географиялық атауларының сөздігі. Павлодар облысы" (Мәскеу), "Turkestan and the element-Stan in eurasie toponumy" (International gongress of Onomastiek Sciences. Uppsala, Швеция).

В. Н. Попованың көпжылдық ғылыми-зерттеу жұмысы педагогикалық қызметпен органикалық және сәтті ұштастырылды: оның жетекшілігімен ономастика және топонимика бойынша ондаған студенттік жұмыстар жазылды. Валентина Николаевна студенттің лингвистикалық дарындылығын анықтай алатын ғана емес, ең бастысы – топонимика мен ономастика әлемін аша отырып, осы дарындылықты дамытатын да қасиетке ие болды. Оның шәкірттері мен ізбасарлары ономастика сияқты маңызды тіл бөліміне жүгінген жас ғалымдар, мектеп мұғалімдері және студенттер болды.

Профессор В. Н. Попованың еңбегі наградалармен және атақтармен марапатталды: "Құрмет Белгісі" ордені (1981), "Ерен еңбегі үшін" медалі, "Қазақ КСР Халық ағарту ісінің үздігі" төсбелгісі (1976), "Еңбек ардагері" медалі (1978), жергілікті маңызы бар жеке зейнеткер (1993), "За 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы ерен еңбегі", "Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің елу жылы" мерейтойлық медалі (1995) және мақтау қағаздары.