Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары студенттерінің жаратылыстану, техникалық, әлеуметтік-гуманитарлық және экономикалық ғылымдар бойынша ғылыми зерттеу жұмыстарының жыл сайынғы байқауының университетішілік кезеңі жүргізіліп жатыр. Конкурс ҒЖБМ талаптарына сәйкес ұйымдастырылады.
Жалпы ережелер
1. Жыл сайынғы Қазақстан Республикасының ЖОО арасында болатын техникалық, әлеуметтiк-гуманитарлық және экономикалық ғылымдар бойынша студентердің ғылыми-зерттеу жұмыстары Республикалық байқауы (әрі қарай СҒЗЖ байқауы) жоғары оқу орындарының базасында Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлiгiмен жыл сайын жүргiзiледi.
2. СҒЗЖ конкурсының негізгі міндеттері мен мақсаттары:
1) студенттің ғылыми-зерттеу және оқу-танымдық бағытын ынталандыру;
2) талантты және дарынды студенттерді іріктеу және қолдау;
3) Қазақстан Республикасының интеллектуальді потенциалын қалыптастыруға үлес қосу.
3. СҒЗЖ республикалық конкурсы 3 кезең бойынша өтеді:
1) бірінші кезең – университетішілік;
2) екінші кезең – базалық ЖОО-лар (ОМК);
3) үшінші кезең – (қорытынды) республикалық.
4. Бірінші кезеңнің өткізілу мерзімі (Жооішілік) ЖОО ректорының бұйрығымен белгіленеді, екінші кезең (базалық ЖОО-ларда) ақпан мен сәуір аралығында өтеді, ал үшінші кезеңнің (республикалық) өткізілетін мерзімі –маусым айының 30-на дейін.
5. СҒЗЖ конкурсына ҚР жоғары оқу орындарындағы студенттер мен студенттер ұжымы қатыса алады.
6. Конкурсқа жаратылыстану, техникалық, әлеуметтік-гуманитарлық, экономикалық ғылымдар бойынша өзекті проблемалар мен басым бағыттар бойынша студенттің өз бетінше орындаған ғылыми-зерттеу жұмыстары қатысады.
7. Конкурсқа СҒЗЖ конкурсын ұйымдастыру мен өткізу бойынша құрылған комиссия жетекшілік жасайды.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары конкурсының қатысушылары
8. СҒЗЖ конкурсының 1 кезеңіне ғылыми қоғам немесе ғылыми жетекшінің ұсынуымен жаратылыстану, техникалық және әлеуметтік-гуманитарлық мамандықтар бойынша жоғары оқу орнының студенттері қатыса алады.
9. ЖОО ректоры (проректоры) конкурс бөлімдеріне сәйкес конкурстық комиссия құрып, оның құрамына жетекші ғылыми ұйымдар, мекемелер мен жергілікті атқарушы билік өкілдерін енгізеді.
10. ЖОО конкурстық комиссиясының сәйкес келетін ғалымдарының қатысуымен секциялар ұйымдастыруға, жекелеген ЖОО-лар мен кафедраларға, ЖОО-лар мамандарына, ғылыми ұйымдарға жұмысты қарап, конкурстық комиссияға рецензиямен ұсынуын тапсыру құқығына ие бола алады.
11. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары конкурстағы бөлім талаптары бойынша міндетті түрде сырт ұйымдардан рецензиялаудан өтеді және рецензиялар конкурстық комиссияға есепке қосымша жолданады.
I, II, III кезеңдерде конкурстық комиссияға жұмыстарды ұсыну және оны қарау тәртібі
12. СҒЗЖ конкурсының 1 кезеңі (ЖООішілік) қорытындысы бойынша ректордың бұйрығымен бекітілген конкурстық комиссия конкурстық негізде студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын іріктеп, үздік жұмыстарды II кезеңге қатыстыру үшін жолдайды.
13. Жұмысты екінші кезеңге қатыстыруға ұсыну барысында жоғары оқу орны базалық ЖОО-ға конкурстың бөлімдеріне сәйкес төмендегі құжаттарды ұсынады:
1) ғылыми жұмысты;
2) ғылыми жұмыс аннотациясын (№ 1 қосымша);
3) орындалған жұмыстың дербестік дәрежесі жайлы ғылыми жетекшінің пікірін (еркін формада);
4) автор (авторлар) және ғылыми жетекші жайлы мәліметтер (№ 2 қосымша);
5) бірінші кезең қорытындысы жайлы ректордың (проректордың) қолы қойылған хат немесе ЖОО Ғылыми кеңесінің жұмысты конкурсқа ұсынғаны жайлы протокол толтырылған шешімі (№ 3 қосымша).
14. СҒЗЖ конкурсына студенттердің ғылыми жұмыстарының біржарым интервалмен терілген бірінші данасы ұсынылады. Жұмыс көлемі 20-40 беттен аспауы тиіс. Жұмысқа қойылған шекті ұлғайтылу жағына қарай конкурс бөліміне сәйкес базалық ЖОО өзгертуі мүмкін. Макеттер мен натуральды экспонаттар конкурсқа жіберілмейді. Жұмысқа қосымша сызбалар мен иллюстрациялар стандартты көлемде парақтарда жинақы сызылуы қажет.
Ғылыми жұмысқа оның енгізген жаңалығы жайлы акт (актілер көшірмесі), патенттер және ғылыми мақалалар көшірмесі қосымша ретінде ұсынылуы мүмкін. Сонымен қатар конкурсқа ғылыми жаңалығы бар немесе қорытындысы өндіріс пен оқу үдерісіне енгізуге қарастырылған диплом, курстық жұмыстар мен жобалар ұсынылуы мүмкін.
15. Арнайы жабық пакетте автор (авторлар) мен ғылыми жетекші (жетекшілер) жайлы мәліметтер, сонымен қатар ашық конкурстың бірінші туры жайлы ректор (проректор) қол қойған хат немесе ЖОО Ғылыми кеңесінің жұмысты СҒЗЖ конкурсына ұсыну туралы шешімі ұсынылады. Егер, жұмысты авторлық ұжым орындаса, авторлар тізімі оның әрқайсысының жеке үлесіне сәйкес беріледі.
16. Жұмысты ұсыну барысында осы Нұсқама талаптары бұзылған жағдайда базалық ЖОО комиссиясы жұмысты конкурсқа қатыстырмауға құқылы (міндетті түрде себебі көрсетілуі керек).
17. Базалық ЖОО-ның конкурстық комиссиясы ОМК комиссия құрамының 2/3 қатысқан отырыста ашық дауыс беру арқылы шешім қабылдайды. Дауыс тең жағдайда төраға даусы шешуші саналады.
18. Базалық ЖОО ОМК-і министрліктің республикалық комиссиясына студенттердің үздік ғылыми жұмыстарын III кезеңге қатыстыру үшін, 30 мамырға дейін конкурс бөлімінің талаптарына сәйкес, барлық мүшелерінің қолы қойылған ОМК отырысының протоколымен (№ 4 қосымша) ұсынады.
19. Базалық ЖОО ОМК конкурстық комиссиясы протоколмен қатар министрліктің республикалық комиссиясына:
1) конкурс қорытындысы бойынша мәліметтер базасы жинақталған дискет;
2) базалық жоо студенттерінің жұмысына сырт мекемелер берген рецензия.
3) ғылыми бөлімдегі конкурстық жұмыстың мазмұны мен тематикасы жайлы қысқа сараптамалық материал.
20. Базалық ЖОО ОМК-і СҒЗЖ әр бөлімі бойынша мынадай ретте жүлдегелерді марапаттауға ұсыну құқығына ие:
1 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің I дәрежелі дипломы (1 жұмыстан артық емес);
2 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің II дәрежелі дипломы (2 жұмыстан артық емес);
3 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің III дәрежелі дипломы (3 жұмыстан артық емес).
21. Студенттердің конкурсқа ұсынылған ғылыми жұмыстары кері қайтарылмайды.
Республикалық СҒЗЖ конкурсының жеңімпаздарын марапаттау тәртібі
22. 1,2,3 орын иеленген республикалық конкурс жеңімпаздары үздік ғылыми-зерттеу жұмысы үшін ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі бұйрығы негізінде министрліктің I, II, III дәрежелі дипломдарымен марапатталады.
23. Жоғары оқу орны басшылығы ЖОО-ның өз есебінен студенттерді – конкурстың бірінші, екінші, үшінші кезеңдері лауреаттарын марапаттау шаралары қолға алынуы мүмкін.
Ақшалай сыйақы көлемі берілу жылына, қаржылай мүмкіндікке қарай беріледі. Бірақ шәкіртақы көлемінен кем болмайды. Ақшалай сыйақы ұжымдық жұмыстың бірлескен авторларына тең көлемде бөлінеді.
24. Республикалық конкурстық комиссия СҒЗЖ әр бөлімі бойынша мынадай ретте жүлдегелерді марапаттауға ұсыну құқығына ие:
1 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің I дәрежелі дипломы (1 жұмыстан артық емес);
2 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің II дәрежелі дипломы (2 жұмыстан артық емес);
3 орын үшін – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің III дәрежелі дипломы (3 жұмыстан артық емес).
25. СҒЗЖ конкурсы дипломдары берілген студент-лауреаттардың жетістігін магистратураға түсу кезінде қабылдау комиссиясы ескереді.
26. Кем дегенде марапатқа ие болған үш ғылыми жұмысқа жетекшілік жасаған ғылыми жетекші ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің дипломдарымен марапатталады.
27. Келесі Республикалық СҒЗЖ байқауы студенті 1 орын алған ЖОО базасында өткізіледі. Егер осы 1 орын ағымдағы жылы конкурс өткізген базалық ЖОО студентіне берілсе, онда келесі конкурс студент жүлдеден кейін келесі орынға ие болған ЖОО базасында өткізіледі. Егер екі студент жүлдегер атанса, студенттің басым балдары бар ЖОО СҒЗЖ келесі конкурсын өткізу құқығына ие болады.
Студенттердің ғылыми жобаларының халықаралық сайысы
28. Республикалық СҒЗЖ конкурсының қорытындысына сәйкес республикалық комиссия үміткерлер арасында іріктеу өткізеді. Конкурстың бірінші жүлдесін жеңіп алғандар, студенттердің ғылыми жобасының халықаралық конкурсына қатыстырылады.
29. ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі республикалық комиссияның ұсынысы бойынша республикалық «Дарын» ғылыми-тәжірибелік орталығымен бірлесе отырып, студенттердің ғылыми жобасының халықаралық конкурсына дайындау және бастап бару үшін Қазақстан құрама командасының ғылыми жетекшісін және жетекшісін тағайындайды.
Ғылыми жетекші команда дайындығының деңгейі мен сапасына жауап береді. Команда жетекшісі команда мүшелерінің өмірі мен денсаулығына жауапты болады.
31. Республикалық «Дарын» ғылыми-тәжірибелік орталығы республикалық бюджеттен бөлінген қаржы есебінен құрама жетекшілері мен мүшелерін жол жүру құжаттарын толтыру мен іс-сапар (шығындарымен) жабдықтауды қамтамасыз етеді.
